Yakın zamanda açıklanan resmi rakamlara göre, İsrail’in gayri safi yurtiçi hasılası (GSYİH) 2023’ün dördüncü çeyreğinde yaklaşık %20 oranında daralarak önemli bir darbe aldı. Bu gerileme, %10 civarında bir daralma öngören analistlerin daha önceki tahminlerini geride bıraktı. Keskin düşüş, Gazze’de İsrail ile Hamas arasında beş aydır devam eden çatışmanın büyük bedelini yansıtıyor.
Çatışmanın ekonomik sonuçları derin; özellikle yüksek teknoloji sektörü ağır darbe alıyor. İsrail’in hem Gazze’de hem de Lübnan’daki Hizbullah’la olan kuzey sınırı boyunca konuşlanmak üzere 300.000 yedek askeri seferber etmesi durumu daha da kötüleştirdi. Bu seferberlik iş gücünü sekteye uğrattı ve çeşitli sektörlerdeki ekonomik faaliyetleri bastırdı.
Goldman Sachs’tan analistler, GSYİH daralmasının temel olarak özel sektör tüketimindeki azalma ve başta gayrimenkul olmak üzere yatırımlardaki ciddi gerilemeden kaynaklandığını belirtti. Kamu sektörü tüketimindeki artışa ve ithalatın ihracattaki düşüşü aşan düşüşünün işaret ettiği olumlu net ticaret katkısına rağmen, genel ekonomik performans kasvetli kalmayı sürdürdü.
Resmi veriler, özel tüketimde çeyrekten çeyreğe yıllık bazda %26,9’luk düşüş ve sabit yatırımda %68’lik şaşırtıcı düşüş de dahil olmak üzere endişe verici istatistikler ortaya çıkardı. Özellikle konut inşaatları, hem İsrailli hem de Filistinli işçi sıkıntısı nedeniyle durma noktasına geldi. 7 Ekim’den bu yana Filistinli işçilerin İsrail’e girişine getirilen kısıtlamalar, iş gücü açığını daha da artırdı.
Kısıtlamalardan önce, işgal altındaki Batı Şeria’dan 150.000’den fazla Filistinli işçi, başta inşaat ve tarım olmak üzere çeşitli sektörlerde çalışmak üzere her gün İsrail’e gidiyordu. Londra’daki Capital Economics’in gelişmekte olan piyasalar kıdemli ekonomisti Liam Peach , İsrail’in GSYİH daralmasını “beklenenden çok daha kötü” olarak nitelendirerek, çatışmanın ülke ekonomisi üzerindeki önemli etkisinin altını çizdi.
İlk çeyrekte bir toparlanma beklenirken, İsrail’in 2024 GSYH büyümesinin tarihteki en zayıf büyümelerden biri olmasının beklendiğini vurguladı. İsrail ile Hamas arasındaki çatışma, Hamas’ın 7 Ekim’de gerçekleştirdiği ve İsrail’de yaklaşık 1.200 kişinin ölümüyle sonuçlanan terör saldırısının ardından patlak verdi. Buna cevaben İsrail, Gazze Şeridi’ne bir saldırı başlattı ve bu saldırı büyük kayıplara yol açtı; Gazze’nin Hamas yönetimindeki sağlık bakanlığına göre 28.000’den fazla ölüm rapor edildi.